Żarówki – rodzaje, podobieństwa i różnice
Żarówki tradycyjne opierają swoje działanie na rozżarzonym druciku zamkniętym w szklanym kloszu. I chociaż takie żarówki odchodzą w zapomnienie, to jednak bez względu na rodzaj żarówki i jej konstrukcję, źródło światła opiera się na tych samych trzech elementach – żarówka posiada zawsze gwint, klosz, czyli szklaną lub plastikową bańkę oraz komponent, który świeci. Obecnie mamy bardzo dużo różnych modeli żarówek, które są często ściśle dostosowane do potrzeb konsumentów, a także specjalistycznych zadań branży przemysłowej czy budowlanej. Znajdziesz żarówki o różnym poziomie poboru prądu, emitujące różną barwę światła i różne natężenie ciepła. Jak dobrać żarówkę i na jakie modele warto się zdecydować?
Najpopularniejsze rodzaje żarówek do użytku domowego
Jakie są najpopularniejsze rodzaje żarówek? Na potrzeby gospodarstwa domowego najczęściej wykorzystuje się cztery główne rodzaje żarówek: tradycyjne żarówki żarowe, żarówki halogenowe, świetlówki i żarówki diodowe LED. Czym się one charakteryzują?
Tradycyjne żarówki żarowe
Żarówki żarowe są coraz rzadziej spotykane. Oficjalnie wycofano je z obrotu w 2016 roku. Można je jednak nadal kupić jako żarówki wysokotemperaturowe lub wstrząsoodporne. Żarówki tradycyjne charakteryzują się przede wszystkim niską ceną oraz dobrą jakością oddawania barw. Taka żarówka świeci za sprawą wolframowego drucika, osadzonego w bańce wypełnionej szlachetnym gazem. Żarówki tradycyjne mają jednak istotne wady: stosunkowo szybko się wypalają i nie są energooszczędne, na światło wykorzystują jedynie 5% pobranej energii, natomiast pozostałe 95% jest odpowiedzialne za wytwarzane ciepło.
Świetlówki
Świetlówki zapewniają bardzo różne barwy światła oraz nie zużywają dużo energii. Źródłem światła w świetlówkach jest luminofor pobudzony przez promieniowanie ultrafioletowe. Budowa świetlówek jest bardziej skomplikowana niż tradycyjnych żarówek żarowych. Są one wypełnione oparami rtęci i argonem. Świetlówki działają bardzo sprawnie, wytwarzają mniej ciepła i są bardziej żywotne. Mają jednak również wady. Przede wszystkim emitują promieniowanie UV i są szkodliwe dla środowiska. Po stłuczeniu wydobywa się z nich silnie trująca rtęć i dlatego należy je utylizować w specjalnie do tego przeznaczonych miejscach. Świetlówki mogą być efektywne energetycznie, ale pod warunkiem, że działają co najmniej godzinę i nie są często włączane i wyłączane. Znajdziesz różne rodzajeżarówek tego typu, które mogą emitować różną barwę światła. Wiele z nich przybiera kształt charakterystycznej spirali.
Żarówki halogenowe
Żarówki halogenowe swoją budową przypominają nieco tradycyjne żarówki żarnikowe, ale są o wiele bardziej wydajne. Zawdzięczają to halogenowi, który wypełnia przestrzeń bańki, dzięki czemu cząsteczki wolframu, które z biegiem czasu są odparowywane, powracają do źródła strumienia światła. Halogenowy cykl regeneracyjny sprawia, że żarówki te dłużej żyją i mocniej świecą. Żarówki halogenowe mogą być bardzo ekologiczne i dosyć trwałe. Pozwalają też na naturalne, zdrowe i przyjemne dla oka oświetlenie. Mają też różne dekoracyjne kształty i mogą być stosowane w żyrandolach i kinkietach. Cykl włączania i wyłączania nie wpływa na ich trwałość, dlatego można je stosować w kuchniach i łazienkach.
Żarówki LED
Niezwykle popularne żarówki LED wyróżniają się przede wszystkim długowiecznością oraz bardzo niskim poziomem poboru energii. Typowa żarówka LED składa się z diody, która daje biały strumień świetlny. Źródłem światła w tych żarówkach jest niebieska dioda elektroluminescencyjna, która pobudza do świecenia luminofor umieszczony w obudowie diody. W zależności od użytego luminoforu uzyskujemy różne barwy światła. Żarówki LED charakteryzują się wysoką sprawnością świetlną i bardzo krótkim czasem osiągania pełnej jasności. Nie nagrzewają się mocno, nie zawierają trujących gazów i nie są wrażliwe na liczbę cykli włączeń i wyłączeń. W porównaniu do tradycyjnych żarówek mogą zużywać nawet do 90% mniej energii. Największym minusem żarówek LED jest wyższa cena, jednak koszt zakupu szybko się zwraca, ponieważ żarówki LED nie pobierają zbyt dużo energii elektrycznej i są bardzo trwałe. Najróżniejsze rodzaje żarówek LED mogą być wykorzystywane w różnych pomieszczeniach. To doskonała propozycja do miejsc, w których odpoczywamy i gdzie potrzebne jest oświetlenie o ciepłej barwie.
Rodzaje żarówek LED i drgania światła
W porównaniu z tradycyjną żarówką dioda LED jest znacznie bardziej czuła, dlatego może dochodzić do zjawiska drgania światła, jeśli mamy do czynienia ze zmianami napięcia w sieci. Przyczyną migotania może być również wadliwa instalacja elektryczna. Możesz temu zapobiec, jeśli będziesz kupować żarówki od sprawdzonych producentów, które mają często dodatkowe zabezpieczenia w zasilaczu. W przypadku drgania światła warto sprawdzić instalację elektryczną i zadbać o jakość światła, ponieważ może to mieć ogromny wpływ na nasze samopoczucie.
Jak dobrać żarówkę?
Dobierając żarówkę, trzeba przede wszystkim dopasować ją do lampy, w której chcemy ją umieścić. Dlatego warto zwrócić uwagę na jej wielkość, moc oraz rodzaje gwintów i trzonków. Jakie mamy najpopularniejsze rodzaje gwintów?
-
gwinty Edisona z oznaczeniem E,
-
złącza na wcisk G,
-
złącze na wcisk z zabezpieczeniem przed emisją cieplną GU,
-
prosty trzonek dla żarówek liniowych dwutrzonkowych MR.
Gwinty Edisona to popularne wkręcane żarówki o różnej średnicy, przy czym najpopularniejsze są gwinty o średnicy 14 mm (E14), stosowane często w lampkach nocnych i kinkietach oraz gwinty 27 mm (E27). Gwinty wciskane najczęściej stosuje się w żarówkach halogenowych. Żarówki z tym samym gwintem mogą się różnić kształtem i wielkością. Znajdziesz także nietypowe rozwiązania, takie jak małe kule czy żarówki w kształcie płomyka.
Żarówki – rodzaje barwy światła
Wiesz już, jak dobrać żarówkę, jeśli chodzi o rodzaj gwintu, warto więc wziąć pod uwagę pozostałe parametry, przede wszystkim moc świecenia oraz barwę światła. Dostępne rodzaje żarówek LED oferują energooszczędne oświetlenie o różnym strumieniu światła, zarówno zimnym, jak i ciepłym. Przyjmuje się, że barwa ciepła to idealna propozycja do sypialni, salonu oraz na korytarz. Z kolei barwa neutralna pasuje do biur, łazienek i kuchni. Barwa zimna, czasem wchodząca w niebieski, sprawdzi się w piwnicach i obiektach przemysłowych. Wybór odpowiedniej barwy światła jest bardzo ważny dla naszego nastroju i samopoczucia.
